Προϋπολογισμός 2026: Κυβερνητική κωλοτούμπα με τα Μέτρα Διακριτικής Ευχέρειας...

Nonews-NEWS


Προϋπολογισμός 2026: Κυβερνητική κωλοτούμπα με τα Μέτρα Διακριτικής Ευχέρειας...
http://www.nonews-news.com/2025/10/2026_0230491891.html
Oct 23rd 2025, 15:18


Η συζήτηση επί του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2026 στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής ανέδειξε μια κομβική στροφή στο κυβερνητικό αφήγημα για τα δημοσιονομικά περιθώρια... Εκεί όπου για μήνες το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης διαβεβαίωνε ότι το «ταβάνι παροχών» δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ -ποσό το οποίο, κατά την κυβέρνηση, «εξάντλησε» ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ-, στη συζήτηση στη Βουλή καταγράφηκε για πρώτη φορά ρητή παραδοχή ότι υπάρχει τρόπος να διαμορφωθεί πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος μέσω των λεγόμενων Μέτρων Διακριτικής Ευχέρειας (Discretionary Revenue Measures-DRM). Πρόκειται για τη θέση στην οποία επέμενε η αντιπολίτευση επί μήνες, υποστηρίζοντας πως τα DRM αποτελούν το κλειδί του νέου ευρωπαϊκού δημοσιονομικού κανόνα και ότι, εφόσον αξιοποιηθούν σωστά, επιτρέπουν την αύξηση των κοινωνικών δαπανών χωρίς να παραβιάζεται ο «κόφτης» δαπανών.


Η κυβερνητική μεταστροφή


Στην αρχή της συζήτησης, η κυβέρνηση επέμεινε στο γνωστό αφήγημα. Ο υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης δήλωσε ότι «οι ευρωπαϊκοί κανόνες είναι αυστηροί» και ότι «ο διαθέσιμος χώρος για παροχές δεν ξεπερνά τα 1,7 δισ. ευρώ». Η θέση αυτή στηριζόταν στην παραδοχή ότι ο νέος κανόνας δαπανών της Ε.Ε. καθορίζει ένα σταθερό ανώτατο όριο για τις καθαρές πρωτογενείς δαπάνες και ότι κάθε υπέρβαση θα θεωρηθεί δημοσιονομική απόκλιση. Ωστόσο, η επιμονή της αντιπολίτευσης, και ειδικότερα του εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Νίκου Παππά, να τεθεί στο τραπέζι η συζήτηση για τα DRM οδήγησε το οικονομικό επιτελείο να παραδεχτεί δημόσια αυτό που αρνιόταν μήνες ολόκληρους: ότι ο κανόνας δεν είναι μηχανικός αλλά δυναμικός και επιτρέπει τη δημιουργία πρόσθετου χώρου μέσω φορολογικών μέτρων.


Το κρίσιμο σημείο των πρακτικών


Το πλέον αποκαλυπτικό σημείο της συζήτησης προήλθε από την τοποθέτηση του υφυπουργού Οικονομικών Θάνου Πετραλιά, ο οποίος εξήγησε με σαφήνεια τη λειτουργία των DRM: «Τα Μέτρα Διακριτικής Ευχέρειας είναι νομοθετημένες μεταβολές στα έσοδα. Αν δηλαδή υπάρξει αλλαγή στη φορολογία, αυτή επηρεάζει τον δείκτη δαπανών. Αν, για παράδειγμα, αυξηθεί η φορολόγηση των μερισμάτων, τότε αυξάνεται ο δημοσιονομικός χώρος και μπορεί να αυξηθεί η δαπάνη χωρίς να παραβιάζεται ο κανόνας δαπανών». Η φράση αυτή, καταγεγραμμένη στα επίσημα πρακτικά, αποτελεί την πρώτη ρητή κυβερνητική παραδοχή ότι τα DRM μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διαμόρφωση πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου, επιβεβαιώνοντας πλήρως την επιχειρηματολογία της αντιπολίτευσης.


Η ουσία του νέου κανόνα


Η νέα ευρωπαϊκή δημοσιονομική αρχιτεκτονική, που εφαρμόζεται από το 2024, δεν βασίζεται πλέον στο έλλειμμα ή στο πλεόνασμα αλλά στον ρυθμό μεταβολής των καθαρών πρωτογενών δαπανών. Σ' αυτόν τον υπολογισμό κάθε νομοθετημένο μέτρο που μεταβάλλει τα έσοδα -είτε πρόκειται για αύξηση κάποιου φόρου είτε για κατάργηση ενός φόρου- λαμβάνεται υπόψη ως DRM.


* Αν ένα μέτρο αυξάνει τα έσοδα, δημιουργεί θετικό DRM, δηλαδή περιθώριο για αύξηση δαπανών.


* Αν ένα μέτρο μειώνει τα έσοδα (όπως η μείωση ασφαλιστικών εισφορών ή φορολογικών συντελεστών), τότε προκύπτει αρνητικό DRM, που μειώνει τον επιτρεπόμενο χώρο δαπανών.


Με άλλα λόγια, το ύψος του δημοσιονομικού χώρου δεν είναι προκαθορισμένο, αλλά διαμορφώνεται πολιτικά, ανάλογα δηλαδή με τις επιλογές φορολογικής πολιτικής. Αυτό ακριβώς ανέδειξε η αντιπολίτευση επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση επέλεξε να δηλώσει αρνητικό DRM -0,4% του ΑΕΠ, ενώ άλλες χώρες (Σλοβενία, Ιταλία, Αυστρία, Ιρλανδία) δήλωσαν θετικά DRM 0,5%-0,6% του ΑΕΠ, αυξάνοντας έτσι τα περιθώριά τους για κοινωνικές δαπάνες.


Το παράδειγμα των μερισμάτων


Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα που έφερε στη Βουλή ο Ν. Παππάς ήταν η φορολόγηση των μερισμάτων. Σήμερα ο συντελεστής στην Ελλάδα ανέρχεται μόλις στο 5%, έναντι μέσου όρου 15%-20% στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η αντιπολίτευση υποστήριξε πως αν τα εισοδήματα από μερίσματα φορολογούνταν κανονικά με την κλίμακα εισοδήματος, όπως κάθε άλλο εισόδημα, τα δημόσια έσοδα θα ανέρχονταν σε περίπου 3,8 δισ. ευρώ ετησίως. Το ποσό αυτό προκύπτει από τα δηλωμένα μερίσματα του 2023 (8,7 δισ. ευρώ συνολικά), τα οποία, με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ και την ανάλυση ανά εισοδηματική κλίμακα, θα απέφεραν φόρο 3,8 εκατ. ευρώ. Σήμερα, με τον ενιαίο συντελεστή 5%, το Δημόσιο εισπράττει μόλις 300-350 εκατ. ευρώ, δηλαδή χάνει πάνω από 3,4 δισ. ευρώ τον χρόνο.


H διαφορά αυτή δείχνει με ακρίβεια τι σημαίνει «πολιτική επιλογή» στη φορολογία κεφαλαίου. Η κυβέρνηση επιλέγει να διατηρεί έναν από τους χαμηλότερους συντελεστές μερισμάτων στην Ευρώπη, περιορίζοντας έτσι τον δημοσιονομικό χώρο που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει αυξήσεις μισθών, συντάξεων ή κοινωνικές πολιτικές. Αντιθέτως, η πλήρης ένταξη των μερισμάτων στην κλίμακα θα δημιουργούσε θετικό DRM, δηλαδή επιπλέον περιθώριο δαπανών ίσο με περίπου 1,5% του ΑΕΠ.




Η ίδια λογική, όπως εξήγησε ο Θ. Πετραλιάς, εντάσσεται ακριβώς στο πλαίσιο των DRM: «Αν η κυβέρνηση αποφασίσει να φορολογήσει υψηλότερα ένα εισόδημα, αυτό αποτυπώνεται στον δείκτη δαπανών και αυξάνει τα περιθώρια δράσης». Η φράση αυτή επιβεβαίωσε με απόλυτη σαφήνεια ότι η κυβέρνηση μπορεί να αυξήσει τις κοινωνικές δαπάνες εφόσον επιλέξει διαφορετική φορολογική πολιτική.




Η πολιτική σημασία της τεχνικής παραδοχής


Η τεχνική αυτή συζήτηση έχει βαθιά πολιτική σημασία. Για μήνες η κυβέρνηση παρουσίαζε τον «κόφτη» δαπανών ως ανυπέρβλητο περιορισμό, καλλιεργώντας την εντύπωση πως κάθε επιπλέον κοινωνικό μέτρο θα θεωρηθεί παράβαση των ευρωπαϊκών κανόνων. Η κοινοβουλευτική διαδικασία απέδειξε το αντίθετο: ο κανόνας επιτρέπει ευελιξία αρκεί να συνοδεύεται από στοχευμένα μέτρα εσόδων.


Η αντιπολίτευση δικαιώθηκε διπλά: και τεχνικά, γιατί ο μηχανισμός που περιέγραψε (DRM) αποδείχθηκε έγκυρος, και πολιτικά, γιατί η κυβέρνηση αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι τα περιθώρια δεν είναι μηδενικά αλλά εξαρτώνται από τις επιλογές της ίδιας.


Η συζήτηση για τα Μέτρα Διακριτικής Ευχέρειας ανέδειξε την πραγματική φύση του νέου δημοσιονομικού κανόνα: πρόκειται για έναν μηχανισμό που έχει περιορισμούς, αλλά αφήνει περιθώρια ευελιξίας και πολιτικών επιλογών. Η Ελλάδα μπορεί να αυξήσει τον δημοσιονομικό της χώρο, όπως κάνουν τα περισσότερα κράτη-μέλη, εφόσον το επιλέξει πολιτικά.


Η παραδοχή του υφυπουργού Οικονομικών Θ. Πετραλιά στη Βουλή ότι «αν αυξηθεί η φορολόγηση των μερισμάτων, αυξάνεται ο δημοσιονομικός χώρος» ήταν το σημείο καμπής στη συζήτηση. Έπειτα από μήνες αμφισβήτησης, η κυβέρνηση αποδέχθηκε τελικά την ουσία του επιχειρήματος της αντιπολίτευσης: ότι τα Μέτρα Διακριτικής Ευχέρειας αποτελούν όχημα για κοινωνική πολιτική και εργαλείο ανάπτυξης εντός των κανόνων της Ε.Ε.


Νίκος Παππάς


Με αρνητικό το DRM χάνουμε*


Νίκος Παππάς (γενικός εισηγητής ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία): Τα τελευταία νέα λένε ότι η Ολλανδία πήγε με αύξηση δαπανών 7%. Αν δείτε τον προϋπολογισμό της, σελίδα 3 ή 4, δεσμεύομαι να είμαι πιο συγκεκριμένος στην πορεία της συζήτησης επειδή πήρε Μέτρα Διακριτικής Ευχέρειας. Τον ξέρετε τον τύπο. Φαντάζομαι πως είστε πολύ εξοικειωμένος με τον κανόνα, τον τύπο τον μαθηματικό που υπολογίζει τον «κόφτη».


Κυριάκος Πιερρακάκης (υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών): Και τα DRM (σ.σ.: Μέτρα Διακριτικής Ευχέρειας), κύριε Παππά, τι είναι; Γιατί υπήρξαν; Εδώ είναι για μένα η μεγάλη παρεξήγηση. Πλέον υπάρχει και ο δημοσιονομικός κανόνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος είναι εξαιρετικά πολύπλοκος. Ο τρόπος με τον οποίο σου δίνει συγκεκριμένο χώρο για να μπορέσεις να ξοδέψεις φέτος ή του χρόνου. (…) Οτιδήποτε υπάρχει ως DRM το βλέπουμε στην πορεία, ανάλογα με το πώς αποδίδει.


Νίκος Παππάς: Αν δηλαδή το DRM είναι αρνητικό, χάνουμε, έτσι;


Θάνος Πετραλιάς (υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών): Σωστά, είναι αρνητικό, χάνουμε. Η μείωση των φορολογικών συντελεστών είναι αρνητική, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών είναι αρνητική. (…) Μπορεί κάποιος να πει ότι βάζω παραπάνω φόρο κάπου. Οποιοσδήποτε πει αν θα φέρουν τα μερίσματα, μπορούμε να το συζητήσουμε.


* Απόσπασμα διαλόγων στη Βουλή και στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων-Συζήτηση επί του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2026, 13/10/2025



avgi.gr



You are receiving this email because you subscribed to this feed at https://blogtrottr.com?lctg=1169672
If you no longer wish to receive these emails, you can unsubscribe here:
https://blogtrottr.com/unsubscribe/nfz/GMxWxp?lctg=1169672